به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزدرسا»، با آغاز رسمی درگیری‌های مستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی، بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، در حال تحلیل پیامدها و ریشه‌های این تحول بزرگ ژئوپلیتیکی هستند. در این میزگرد ویژه، با حضور دو تن از کارشناسان مسائل سیاسی و استراتژیک، «احمد رضایی»، استاد علوم سیاسی و تحلیلگر ارشد مسائل غرب آسیا و «لیلا محمودی»، پژوهشگر ارشد روابط بین‌الملل و عضو هیأت علمی دانشگاه به بررسی سئوالات کلیدی پیرامون این جنگ، نقش آمریکا، تأثیر شهادت دانشمندان هسته‌ای و سرداران سپاه، و آینده پیشرفت نظامی و علمی ایران می‌پردازیم.

یزدرسا: چرا رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد؟ هدف این رژیم از این حملات چیست؟

رضایی: حملات اخیر رژیم صهیونیستی به ایران در ادامه‌ی راهبرد همیشگی این رژیم برای ایجاد بازدارندگی در برابر محور مقاومت و مشخصاً جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. این رژیم در سال‌های اخیر از نفوذ فزاینده ایران در منطقه و توانمندی‌های دفاعی و موشکی ایران دچار هراس مزمن شده است. به‌ویژه، پیشرفت‌های ایران در حوزه‌های علمی و فناوری‌های راهبردی مانند غنی‌سازی اورانیوم و تولید پهپادهای پیشرفته، باعث شده که رژیم صهیونیستی احساس خطر وجودی کند. حمله اخیر تلاشی برای ضربه زدن به این ظرفیت‌ها و ارسال پیام به متحدان منطقه‌ای خود بود.

محمودی: در کنار اهداف استراتژیک، بُعد روانی و سیاسی این حملات نیز نباید نادیده گرفته شود. صهیونیست‌ها با فشار داخلی فزاینده‌ای روبه‌رو هستند؛ شکست‌های پیاپی در غزه، بحران‌های داخلی و تضعیف چهره نتانیاهو در عرصه بین‌المللی، همگی رژیم را به سمت صدور بحران سوق داده‌اند. با حمله به ایران، تلاش کردند ابتکار عمل را از دست ندهند و خود را همچنان به‌عنوان بازیگر اصلی معادلات امنیتی منطقه معرفی کنند.

یزدرسا: نقش ایالات متحده آمریکا در این حملات چه بود؟ آیا این حملات بدون چراغ سبز واشنگتن ممکن بود؟

محمودی: قطعاً خیر. هیچ حمله‌ای با این سطح از پیچیدگی و وسعت بدون هماهنگی کامل با ایالات متحده انجام نمی‌شود. آمریکا از دیرباز شریک استراتژیک رژیم صهیونیستی بوده و در بسیاری از عملیات‌های نظامی و اطلاعاتی آن مشارکت مستقیم یا غیرمستقیم دارد. در این مورد خاص، حتی برخی منابع گزارش داده‌اند که اطلاعات مربوط به موقعیت برخی اهداف ایرانی توسط ماهواره‌های آمریکایی تأمین شده است.

رضایی: من کاملاً موافقم. به علاوه، نباید فراموش کرد که سیاست کلی آمریکا، حفظ برتری نظامی اسرائیل در منطقه است. این سیاست ایجاب می‌کند که هرگاه قدرت بازدارندگی ایران در حال رشد باشد، آمریکا یا مستقیماً یا از طریق نیروهای نیابتی به مقابله بپردازد. به همین دلیل، حتی اگر در ظاهر نقش مستقیمی نداشته باشند، در عمل کاملاً در جریان بوده‌اند و از وقوع آن خشنود هستند.

یزدرسا: آیا با شهادت دانشمندان هسته‌ای و سرداران سپاه، مسیر علمی و نظامی جمهوری اسلامی ایران متوقف خواهد شد؟

رضایی: تجربه ۴۵ سال اخیر نشان داده که هرگاه دشمنان جمهوری اسلامی برای حذف یک فرد یا مجموعه‌ای از افراد اقدام کرده‌اند، مسیر متوقف نشده بلکه شتاب گرفته است. شهادت، نه‌تنها موجب توقف پیشرفت نشده بلکه الهام‌بخش نسل جدیدی از دانشمندان و فرماندهان شده است. نگاهی به پیشرفت‌های اخیر در حوزه فناوری‌های موشکی، هوش مصنوعی، هوافضا و سلول‌های بنیادی این ادعا را تأیید می‌کند.

محمودی: در تأیید سخنان دکتر رضایی باید بگویم که ساختار علمی و نظامی ایران، فردمحور نیست. این ساختار به شکلی طراحی شده که در صورت از دست دادن هر عضو، جایگزین‌های لازم در مدت‌زمان کوتاه قابل جایگزینی هستند. علاوه بر آن، شهادت چهره‌هایی چون شهید فخری‌زاده یا شهید سلیمانی، انگیزه و عزم جوانان انقلابی را برای ادامه مسیر دوچندان کرده است.

یزدرسا: تبعات منطقه‌ای این حملات چیست؟ آیا باید شاهد گسترش جنگ باشیم؟

محمودی: احتمال گسترش جنگ همواره وجود دارد، اما ایران در سال‌های گذشته نشان داده که رویکردش هوشمندانه و چندلایه است. از یک‌سو با پاسخ دقیق و محدود به حملات دشمن، مانع از تبدیل تنش به جنگ تمام‌عیار می‌شود، و از سوی دیگر از طریق محور مقاومت، بازدارندگی را حفظ می‌کند. در عین حال، پیام‌هایی که به رژیم صهیونیستی و حامیانش مخابره می‌شود، بسیار روشن است: پاسخ ایران قطعی و بدون تأخیر خواهد بود.

 رضایی: از منظر راهبردی، این حملات می‌تواند تأثیر معکوس برای رژیم صهیونیستی داشته باشد. چرا که همدلی ملت‌های منطقه با ایران افزایش یافته، و بسیاری از بازیگران منطقه‌ای از جمله حزب‌الله، انصارالله و حشدالشعبی آمادگی خود را برای پاسخ‌گویی اعلام کرده‌اند. بنابراین رژیم صهیونیستی بیش از آن‌که ایران را منزوی کند، خود را در معرض موج تازه‌ای از مقاومت قرار داده است.

یزدرسا: رسانه‌های بین‌المللی چگونه به این حملات پرداخته‌اند؟ آیا تصویر واقعی از ایران منتقل می‌شود؟

 رضایی: رسانه‌های جریان اصلی غربی معمولاً از زاویه دید منافع آمریکا و اسرائیل به مسائل می‌پردازند. در نتیجه، در بسیاری موارد یا این حملات را توجیه کرده‌اند یا واکنش‌های ایران را تحریک‌آمیز جلوه داده‌اند. با این حال، ظهور رسانه‌های مستقل در جهان اسلام و در بستر فضای مجازی، افکار عمومی را تا حدی از یک‌جانبه‌نگری رسانه‌ای نجات داده است.

 محمودی: در همین راستا، باید نقش رسانه‌های داخلی و جبهه مقاومت را نیز جدی گرفت. این رسانه‌ها باید روایت خود را از وقایع ارائه دهند و اجازه ندهند روایت صهیونیستی بر فضای جهانی غالب شود. در عین حال، دیپلماسی عمومی ایران نیاز به بازتعریف جدی دارد تا بتواند به زبان بین‌المللی، حقیقت را به گوش جهانیان برساند.

یزدرسا: آینده‌ پیشرفت‌های علمی، نظامی و فناورانه جمهوری اسلامی ایران پس از این حملات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

محمودی: بر اساس داده‌ها و روندها، آینده بسیار روشن‌تر از گذشته خواهد بود. ایران سرمایه انسانی بی‌نظیری در اختیار دارد. جوانان نخبه، اساتید متعهد، و حمایت‌های دولتی باعث شده‌اند که ایران نه‌تنها در برابر این حملات متوقف نشود، بلکه راه پیشرفت خود را شتاب بخشد. ما شاهد افزایش مراکز تحقیقاتی، ثبت اختراعات جدید، و ورود ایران به عرصه‌های نوظهور مانند کوانتوم، فناوری نانو، و هوش مصنوعی هستیم.

رضایی: پیشرفت نظامی ایران نیز متأثر از همین روحیه مقاومت و استقلال‌طلبی است. ایران اکنون در تولید پهپاد، موشک‌های نقطه‌زن، سامانه‌های پدافندی، جنگال، و حتی ابررایانه‌ها به دستاوردهای خیره‌کننده‌ای رسیده است. اگر دشمن تصور کرده با حذف چند فرمانده یا دانشمند می‌تواند این روند را متوقف کند، در اشتباه محض است. این انقلاب به‌مثابه یک رود خروشان است که با شهادت فرزندانش قوی‌تر می‌شود.

یزدرسا: واکنش مردم ایران و منطقه چگونه بود؟ آیا موج جدیدی از حمایت پدید آمده است؟

رضایی: در داخل، موجی از انسجام و وحدت بی‌سابقه به وجود آمده است. حتی برخی منتقدان سیاست‌های رسمی، در دفاع از تمامیت ارضی کشور موضع‌گیری کرده‌اند. در منطقه نیز واکنش‌ها بسیار قابل توجه بود. گروه‌های مقاومت در عراق، یمن، لبنان و فلسطین اعلام حمایت کردند. این اتحاد، نشان‌دهنده کارایی «محور مقاومت» است.

محمودی: افکار عمومی منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که اسرائیل تهدیدی علیه ثبات منطقه است. مردم مظلوم فلسطین، یمن، سوریه و حتی بخشی از ملت‌های عرب حاشیه خلیج فارس، با دیدن ایستادگی ایران، اعتماد به نفس پیدا کرده‌اند. ایران به‌نوعی صدای ملت‌های خاموش شده منطقه شده است و این مشروعیت نرم، بسیار پرقدرت‌تر از موشک است.

یزدرسا: آیا جنگ گسترده خواهد شد؟ یا به مذاکرات ختم می‌شود؟

رضایی: این مسئله بستگی به محاسبات طرف مقابل دارد. ایران نشان داده که اهل ماجراجویی نیست، اما در برابر تهدید هم تسلیم نمی‌شود. اگر طرف مقابل عقلانیت پیشه کند، شاید بتوان از مسیر دیپلماسی بازگشت. اما اگر رژیم صهیونیستی و حامیانش همچنان بر طبل جنگ بکوبند، ایران پاسخی پشیمان‌کننده خواهد داد. همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند رژیم صهیونیستی اشتباه بزرگی کرد و عواقب آن او را بیچاره خواهد کرد.

محمودی: پیش‌بینی آینده دشوار است، اما یک نکته روشن است: موازنه قدرت تغییر کرده. اسرائیل دیگر در جایگاه «ابتکار عمل» نیست. ایران توانسته قواعد بازی را تغییر دهد. بنابراین، گزینه جنگ برای تل‌آویو هزینه‌زا شده است. احتمال دارد غرب، با میانجی‌گری برخی کشورها، به دنبال راه‌حل سیاسی باشد؛ اما این‌بار شرایط ایران تغییر کرده و با گذشته تفاوت دارد.

انتهای خبر/