البته که بخشی از پرونده‌های مربوط به زنان، ناشی از نزاع‌ها و خشونت‌های خانگی، از جمله همسرآزاری، بوده است. هرچند داده‌های منتشرشده امکان برآورد دقیق سهم این نوع نزاع‌ها را نمی‌دهد، اما روشن است که پدیده‌ای اجتماعی است که نیازمند توجه و اقدامات پیشگیرانه است.

چند نکته کلیدی طی ۵ سال گذشته

طی پنج سال گذشته، چند نکته مهم در آمار نزاع‌های جسمانی استان یزد به وضوح قابل مشاهده است. نخست آنکه خرداد ماه، به‌طور سنتی، همواره اوج وقوع نزاع‌ها بوده و معمولاً بیشترین پرونده‌ها در این ماه ثبت شده‌اند؛ هرچند سال ۱۴۰۴ این الگو تا حدی تغییر کرد و اردیبهشت بیشترین میزان نزاع را به خود اختصاص داد. نکته دوم، روند آرام اما مداوم افزایش سهم زنان در این آمار است؛ در حالی که مردان همچنان بخش عمده‌ای از پرونده‌ها را تشکیل می‌دهند، درصد حضور زنان در پنج سال اخیر افزایشی چشمگیر داشته است. سومین نکته، رکوردشکنی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ است؛ به‌طوری که اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۳ با هر دو ۸۹۳ پرونده، بالاترین میزان ثبت شده در یک ماه طی پنج سال اخیر را نشان می‌دهند. چهارمین نکته، افزایش محسوس پرونده‌ها بین سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ است، که می‌تواند متاثر از بازگشت کامل فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی پس از محدودیت‌های کرونایی و فشارهای اقتصادی باشد. در نهایت، کاهش تعداد پرونده‌ها در سه‌ماهه ابتدایی ۱۴۰۴، هرچند امیدوارکننده است، هنوز نیازمند بررسی دقیق‌تر ماه‌های بعد است تا مشخص شود این روند کاهشی پایدار خواهد بود یا صرفاً یک تغییر مقطعی است.

اوج‌گیری ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳؛ چه شد که آمار بالا رفت؟

از نظر عددی، جهش از ۲ هزار و ۱۲۴ پرونده در ۱۴۰۱ به ۲ هزار و ۴۹۷ در ۱۴۰۲، و سپس ۲ هزار و ۵۱۱ در ۱۴۰۳، نمی‌تواند اتفاقی باشد. این افزایش ممکن است به مجموعه‌ای از عوامل برگردد؛ از بازگشت کامل فعالیت‌های اجتماعی پس از محدودیت‌های کرونایی گرفته تا فشارهای اقتصادی و اجتماعی که در این سال‌ها به اوج خود رسیده بود. همچنین رشد جمعیت و افزایش تعاملات روزمره در محیط‌های کاری، آموزشی و خانوادگی، می‌تواند زمینه بروز درگیری‌های بیشتر را فراهم کرده باشد.

کاهش ۱۴۰۴؛ آغاز یک روند تازه؟

افت آمار در سال ۱۴۰۴، با کاهش ۱۴۸ پرونده نسبت به سال قبل، در نگاه اول نشانه‌ای مثبت است. اما کاهش تنها در خرداد رخ داده و دو ماه نخست همچنان در محدوده بالای ۷۰۰ و ۸۹۰ پرونده بوده‌اند. این یعنی هنوز از نظر کلی، سطح نزاع‌ها بالاست، و کاهش خرداد می‌تواند ناشی از عوامل موقتی باشد، نه الزاماً تغییر پایدار رفتار اجتماعی. بررسی دقیق‌تر، نیازمند داده‌های تکمیلی از ماه‌های بعد سال است.

در چشم‌انداز ملی، مجموع معاینات نزاع جسمانی در سه‌ماهه ابتدایی سال به عدد ۱۴۶ هزار و ۲۶۲ نفر رسید. بیشترین سهم متعلق به استان تهران با ۲۵ هزار و ۶۷۴ مورد بود و کمترین سهم به ایلام با ۷۴۶ پرونده اختصاص داشت؛ نکته قابل توجه این است که ایلام تنها استانی است که عدد سه‌رقمی دارد و سایر استان‌ها همگی چهاررقمی یا بالاتر هستند. یزد با ثبت ۲ هزار و ۳۶۳ پرونده، رتبه ۲۱ را در میان ۳۱ استان دارد، یعنی ۲۰ استان بیش از یزد و ۱۰ استان کمتر پرونده ثبت کرده‌اند.

اگرچه این جایگاه نشان‌دهنده وضعیت نسبتا مطلوب یزد است، اما هنوز ظرفیت بهبود وجود دارد. آب و هوای خشک و نیمه‌بیابانی استان، ممکن است تأثیر ظریفی بر خلق و خوی اجتماعی و تعاملات روزمره مردم داشته باشد؛ با این حال، مردم یزد با صبوری، نجابت و حس مسئولیت اجتماعی، توانسته‌اند تعادل نسبی در رفتارهای جمعی و فردی ایجاد کنند.

از طرفی نیز بخشی از این پرونده‌ها مربوط به افراد غیر بومی‌ست، بنابراین نمی‌توان تمامی نتایج را صرفا به بومیان نسبت داد، اما تصویر کلی از استان همچنان حکایت از جامعه‌ای با آرامش نسبی و مدیریت تعارض دارد که نیازمند اقدامات پیشگیرانه مستمر است.

مسیر نزاع در یزد به کدام سو می‌رود؟

پنج سال نخست قرن جدید برای یزد، از نظر نزاع‌های جسمانی، ترکیبی از ثبات نسبی، اوج‌گیری‌های شدید و یک افت نسبی در پایان بوده است. این ارقام، فراتر از آمار، نشانه‌هایی از حال‌وهوای اجتماعی استان را در خود دارند؛ نشانه‌هایی که برای سیاست‌گذاران، جامعه‌شناسان و حتی فعالان فرهنگی می‌تواند حکم هشدار یا فرصت را داشته باشد. کاهش ۱۴۰۴ اگر تثبیت شود، می‌تواند سرآغاز دوره‌ای تازه باشد؛ دوره‌ای که در آن، به جای رشد نزاع‌ها، شاهد رشد گفتگو و تفاهم باشیم. اما اگر این افت مقطعی باشد، آمار سال‌های آینده بار دیگر می‌تواند به ارقام نگران‌کننده گذشته نزدیک شود.

انتهای خبر/