احسان خادمی‌بهابادی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا» در واکنش به توافق دولت‌های ارمنستان و آذربایجان گفت: اینکه دو کشوری که حدود 15 هزار کیلومتر با آمریکا فاصله دارند توافقی را برای اجرای طرح زنگزور با نام رئیس جمهور آمریکا انجام می‌دهند و اجرا و بهره‌برداری کامل آن را به آمریکا می‌سپردند قطعاً و یقیناً دلیل پذیرش چنین شرایطی، وابستگی ساختاری دولت‌های دو کشور به قدرت‌های فرامنطقه‌ای است.

وی یادآور شد: این دو دولت به نه ‌تنها به آمریکا، بلکه به سایر کشورها مانند روسیه نیز وابسته‌اند. در حالی که انقلاب اسلامی ایران استقلال کامل را به‌ عنوان بزرگ‌ترین دستاورد خود حفظ کرده و اجازه دخالت در تعیین سیاست داخلی و خارجی کشور را به هیچ قدرتی نداده است، ارمنستان و آذربایجان همچنان در چارچوب وابستگی تصمیمات کلان خود را اتخاذ می‌کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی دومین عامل انجام این توافق را پذیرش میانجیگری آمریکا دانست و افزود: در سازوکارهای حل مسالمت‌آمیز اختلافات، میانجیگری به معنای پذیرش ضمانت اجرای توافق توسط یک طرف ثالث است. اما تجربه نشان داده که دولت ترامپ  و به طور کلی آمریکا هیچ‌گاه به تعهدات بین‌المللی پایبند نبوده است. اینکه دو کشور سرنوشت یک پروژه استراتژیک و توافق صلح را به کشوری بسپارند که هر لحظه ممکن است بر اساس منافع خود توافق را نقض کند، نشانه‌ای از سادگی و خودفروختگی است.

خادمی‌بها‌بادی ضعف جدی در حوزه امنیتی و نظامی به‌ویژه در ارمنستان را سومین عامل پذیرش این توافق دانست و گفت: وقتی یک کشور فاقد توان بازدارندگی باشد، ناگزیر در برابر فشار خارجی زانو می‌زند. آذربایجان و به‌ویژه ارمنستان از نظر قدرت دفاعی و نظامی در سطح بسیار پایینی قرار دارد و مجبور به تن دادن به این توافق شده‌‌اند، این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به‌ واسطه توانمندی‌های موشکی و دفاعی خود، یکی از قدرت‌های برتر جهان است و به‌طور مستقل امنیت مرزهایش را تأمین می‌کند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه یزد تأکید کرد: هر دو کشور و به‌ویژه ارمنستان از اقتصاد کوچک و آسیب‌پذیری برخوردارند و اینکه سپردن چنین پروژه‌ای به آمریکا موجب رونق اقتصادی آن‌ها شود، نگاهی ساده‌انگارانه است. تجربه افغانستان نمونه بارز این واقعیت است که سپردن کامل اقتصاد و سیاست به آمریکا نه‌ تنها موجب بهبود شرایط نمی‌شود، بلکه در بسیاری موارد اوضاع را وخیم‌تر می‌کند.

وی مجموعه‌ای از ضعف ساختار حکومتی، ناتوانی امنیتی، آسیب‌پذیری اقتصادی و فقدان استقلال سیاسی را عوامل اصلی شکل‌گیری این توافق برشمرد و افزود: در ارمنستان، اعتراضات گسترده‌ای علیه این توافق شکل گرفته و بسیاری آن را «تحمیلی» می‌دانند. حتی یکی از اعضای دولت ارمنستان نیز اذعان کرده که این توافق موجب سرخوردگی شدید مردم و لگدمال شدن عزت ملی آنان شده است. در آذربایجان، هرچند این توافق تا حدی منافع بیشتری برای دولت به همراه دارد، اما در نگاه تاریخ، این امتیازدهی‌ها نشانه وابستگی و از دست رفتن غرور ملی تلقی خواهد شد و از آن به خوبی یاد نمی‌شود.

انتهای خبر/