به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»، علی مرادی فعال رسانه در یادداشتی نوشت: بحران انرژی و ناترازی موجود در کشور، چالشی است که امروز بیش از هر زمان دیگر ضرورت بازاندیشی در شیوه زیست و مصرف را پیش روی ما قرار می‌دهد. برای یافتن راهی پایدار و الهام‌بخش، بازگشت به تجربه‌های تاریخی و دینی مردمانی که قرن‌ها در دل شرایط سخت کویری زیسته‌اند، می‌تواند راهگشا باشد. در این میان، یزد به‌عنوان شهر دارالعباده و شهر قنات، قنوت و قناعت نه فقط یک جغرافیا، بلکه یک مدرسه زیست مؤمنانه و خردمندانه است.

یزدی‌ها از دیرباز به دین‌داری، تقوا و پایبندی به آموزه‌های اسلامی شهره بوده‌اند. همین دین‌داری عمیق، در کنار شرایط اقلیمی سخت، آنان را به سمت انتخاب شیوه‌ای از زندگی سوق داده است که بر صرفه‌جویی، قناعت و پرهیز از اسراف استوار است. در حقیقت، قناعت یزدی‌ها نه تنها یک ضرورت محیطی، بلکه یک فضیلت دینی و اخلاقی بوده است. آنان باور داشتند که اسراف و زیاده‌روی، خلاف روح دین و مغایر با رضای الهی است.

آموزه‌های اسلامی که بارها بر میانه‌روی و پرهیز از اسراف تأکید کرده‌اند، در رفتار روزمره مردم یزد به عینیت رسیده است. قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ»؛ و یزدی‌ها این پیام را در مصرف آب، غذا، انرژی و حتی در معماری خانه‌های خود رعایت کرده‌اند.

قنات‌ها در یزد تنها سازه‌های فنی برای انتقال آب نبودند، بلکه نمادی از صبر، تلاش جمعی و نگاه معنوی به زندگی بودند. حفر یک قنات، نیازمند سال‌ها صبر، همدلی و توکل بود. واژه «قنوت» در کنار «قنات»، حکایت از همین پیوند دارد؛ یعنی نگاه آسمانی و معنوی به زمینی‌ترین نیازها.

آب در فرهنگ یزد نعمتی الهی بود که باید با عدالت تقسیم و با شکرگزاری مصرف می‌شد. مردم سهم خود را از قنات می‌دانستند، اما اسراف در مصرف آن را گناه می‌شمردند. آب‌انبارها نیز مکان‌هایی بودند که با وقف و نذر ساخته می‌شدند؛ یعنی حتی ذخیره و توزیع آب نیز رنگ و بوی معنوی داشت.

خانه‌های یزدی و بادگیرهایشان تنها نتیجه هوش مهندسی نبودند، بلکه تجسمی از روحیه قناعت و زندگی دینی بودند. استفاده از بادگیر به جای مصرف بی‌رویه انرژی برای خنک‌سازی، نمونه‌ای از احترام به طبیعت و پرهیز از اسراف بود. معماری سنتی یزد نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از داشته‌های طبیعی و بدون زیاده‌خواهی، زندگی مطلوبی داشت.

حتی در سفره‌های غذایی مردم یزد، قناعت و پرهیز از اسراف مشهود است. استفاده کامل از مواد غذایی، دور نریختن نان، و صرفه‌جویی در طبخ و مصرف، بخشی از فرهنگ دینی این مردم بود.

خانواده یزدی در پرتو آموزه‌های دینی، خود را مسئول حفظ منابع می‌دانست. مادر خانواده فرزندان را با این باور تربیت می‌کرد که اسراف، هم گناه است و هم خیانت به نسل‌های آینده. پدر خانواده نیز در کار و تلاش خود قناعت و درست‌مصرفی را اصل می‌دانست. این هم‌افزایی باعث می‌شد که مدیریت مصرف در یزد تنها یک توصیه اقتصادی نباشد، بلکه یک وظیفه دینی و اخلاقی تلقی شود.

امروز که جامعه با بحران انرژی مواجه است، همین الگو می‌تواند دوباره احیا شود. اگر هر خانواده ایرانی، همانند خانواده یزدی، مصرف انرژی را عبادتی آگاهانه بداند و رعایت صرفه‌جویی را بخشی از ایمان و اخلاق بداند، می‌توان امیدوار بود که بحران ناترازی انرژی نیز مهار شود.

یزد به‌عنوان شهر قنات و قنوت و قناعت، نشان می‌دهد که می‌توان میان ایمان، اخلاق و تدبیر، پیوندی عمیق برقرار کرد. مردمان این دیار، با دین‌داری و قناعت، توانستند قرن‌ها در دل کویر نه تنها زنده بمانند، بلکه تمدنی درخشان بیافرینند.

امروز نیز بازنمایی این هویت تاریخی و دینی می‌تواند الگویی ارزشمند برای جامعه ایران باشد. ناترازی انرژی صرفاً با ساخت نیروگاه و افزایش تولید حل نمی‌شود، بلکه نیازمند تغییر فرهنگ مصرف است. در این تغییر، آموزه‌های دینی، تجربه‌های تاریخی و روحیه قناعت یزدی‌ها می‌توانند چراغ راهی روشن برای عبور از بحران باشند.