
نوسان نرخها در یزد؛
بازار پروتئین یزد آرام و قرار ندارد
بازار پروتئین در یزد با کمبود نهادههای دامی و ضعف نظارت به نوسانات قیمتی دچار شده و این وضعیت فشار بیشتری بر سفرههای مردم وارد میکند؛ افزایش چشمگیر قیمت گوشت، مرغ و تخم مرغ، چشمانداز کاهش قیمتها را تاریک میکند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «یزدرسا»، در هفتههای اخیر، آنچه در ویترین قصابیها و فروشگاههای مواد غذایی به چشم میآید، تنها تغییر در اعداد و ارقام نیست؛ بلکه بازتابی عینی از فشاریست که زنجیرهای از تصمیمها، کمبودها و اختلالها، به تدریج بر دوش مصرفکننده نهایی گذاشتهاند. قیمت گوشت، مرغ و تخم مرغ دیگر فقط شاخصهای اقتصادی نیستند، بلکه نشانههایی هستند از تنگنای معیشتی که هر روز ملموستر میشود. در این میان، نوسانات بازار محصولات پروتئینی نه از جنس تغییرات طبیعی بازار، که بیشتر نتیجه گرههاییست که در حلقههای پیش از عرضه شکل گرفتهاند؛ از دشواریهای تأمین نهاده گرفته تا شکاف در سیاستگذاری و نظارت.
بازار پروتئین در تنگنای نهادهها
بازار محصولات پروتئینی در هفته دوم شهریورماه ۱۴۰۴، همچنان تحتتأثیر افزایش قیمت نهادههای دامی و ناهماهنگی در عرضه، روزهای پرنوسانی را پشت سر میگذارد. در حالی که فقط در ظاهر، جهش قیمتی گوشت گوساله از ۲۰۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان برجسته شده، اما بررسی دقیقتر نشان میدهد که این رشد قیمت، مختص به یک نوع گوشت نیست و سایر اقلام پروتئینی نیز از این موج افزایشی بینصیب نماندهاند.
مشکلات ریشهای بازار نهادههای دامی، که بخش قابلتوجهی از آن به سوءمدیریت نهادهای متولی بازمیگردد، موجب شده تأمین خوراک دام با دشواری مواجه شود. کاهش دسترسی به نهادههایی نظیر جو، سویا و ذرت، نهتنها هزینههای دامدار را به طرز چشمگیری افزایش داده، بلکه چشماندازی نگرانکننده برای بازار گوشت در ماههای آینده ترسیم کرده است.
افزایش آرام گوشت گوسفندی در یزد
در این میان، گوشت گوسفندی که همواره یکی از اقلام پرمصرف در سبد خانوار ایرانی است، از میانگین ۷۲۰ هزار تومان در مردادماه، به ۷۵۰ هزار تومان در هفته دوم شهریور افزایش یافته است. قیمت این نوع گوشت در برخی شهرستانها حتی از این میانگین نیز عبور کرده؛ بهگونهای که در اردکان و بافق نرخ آن به ۸۰۰ هزار تومان رسیده و در مقابل، شهرستان خاتم با ثبت قیمت ۶۷۰ هزار تومان پایینترین رقم را به خود اختصاص داده است.
نوسان شدید گوشت گوساله یزد تا ۹۰۰ هزار
از سوی دیگر، گوشت گوساله مخلوط با جهشی چشمگیر، از میانگین ۶۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان در مرداد به ۷۵۰ هزار تومان در نیمه نخست شهریور رسیده است؛ افزایشی که در مقایسه با قیمت ابتدای سال که ۵۵۰ هزار تومان بود، رشد ۲۰۰ هزار تومانی را در عرض شش ماه نشان میدهد. جالب آنکه در بازار شهرستانها، اختلاف فاحشی در نرخها مشاهده شده: در میبد، قیمت گوشت گوساله مخلوط به ۹۰۰ هزار تومان رسیده، در حالی که در بهاباد این گوشت با ۶۵۰ هزار تومان عرضه شده است.
قیمت شتر در یزد بیسر و صدا بالا رفت
گوشت شتر مخلوط نیز از جمله اقلامی است که روندی نسبتاً باثبات اما افزایشی را طی کرده؛ قیمت آن از میانگین ۹۲۰ هزار تومان در مرداد به ۹۳۰ هزار تومان در هفته دوم شهریور رسیده است. در این بخش نیز، تفت با قیمت یک میلیون تومان گرانترین و خاتم با ۸۰۰ هزار تومان ارزانترین بازار را در اختیار داشتهاند.
گرما و گرانی در کنار هم در بازار مرغ یزد
در حوزه مرغ، این کالا که یکی از پایههای تغذیهای خانوار است، مجدداً در مسیر افزایش قیمت قرار گرفته و در هفته منتهی به ۱۰ شهریور، از ۱۲۹ هزار تومان به ۱۳۸ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده؛ افزایشی حدود ۷ درصدی در کمتر از یک هفته. این در حالی است که قیمت مرغ در ابتدای سال حدود ۹۲ هزار تومان و در مرداد ۱۱۹ هزار تومان بوده و حالا با رسیدن به ۱۳۵ تا ۱۳۸ هزار تومان، رشد قیمتی قابل توجهی را طی کرده است. در سطح شهرستانها، خاتم با ثبت قیمت ۱۴۷ هزار تومان بیشترین و اردکان با ۱۲۳ هزار تومان کمترین نرخ را به خود اختصاص دادهاند.
افزایش قیمت مرغ عمدتاً به کاهش جوجهریزی، گرمای هوا، و بالا رفتن هزینههای تولید مربوط است. این شرایط، مرغداران را به مدیریت بازار از طریق کاهش عرضه سوق داده و عملاً با ایجاد شکاف بین عرضه و تقاضا، زمینهساز افزایش قیمت شدهاند. با وجود آنکه میزان نیاز روزانه مرغ در استان یزد بین ۶۰ تا ۸۰ تن برآورد میشود و کمبودی در تولید بهطور رسمی گزارش نشده، اما به نظر میرسد عدم پایبندی به نرخهای مصوب و نبود نظارت مؤثر، موجب شده مرغ با قیمتهایی فراتر از انتظار در بازار عرضه شود. با این حال، برخی برآوردها امیدوارند طی ده روز آینده با افزایش تولید، قیمت مرغ وارد فاز کاهشی شود.
تخممرغ یزد به گرانی خو گرفته است
در کنار گوشت و مرغ، تخممرغ نیز از نوسانات قیمتی بینصیب نمانده است. تخممرغ معمولی عمده که در مرداد با میانگین ۵۲ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه میشد، در کمتر از یک ماه به ۷۳ هزار تومان رسید. قیمت مصرفکننده برای همین محصول نیز از ۶۰ هزار و ۵۰۰ تومان به ۸۰ هزار تومان افزایش یافته است. تخممرغ سیمرغ عمده نیز با ثبت قیمت ۶۰ هزار و ۶۵۰ تومان در مرداد، در هفته دوم شهریور به ۷۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسید و نرخ مصرفکننده آن از ۶۷ هزار و ۶۰۰ تومان به ۸۲ هزار تومان افزایش پیدا کرد.
در سطح شهرستانها، خاتم بالاترین قیمت تخممرغ معمولی را با ۸۷ هزار تومان و مروست پایینترین قیمت را با ۶۸ هزار تومان داشته است. برای تخممرغ سیمرغ نیز، بهاباد با ۹۷ هزار تومان رکورد بالاترین قیمت و مروست با ۷۴ هزار تومان کمترین نرخ را به ثبت رساندهاند.
در مجموع، بازار پروتئین نیز همچون سایر بازارهای کالایی، از نوسانات شدید و گاه غیرمنطقی در امان نمانده است. ترکیب عواملی چون افزایش هزینه تولید، کاهش عرضه، ناهماهنگی نهادی و کمبود نظارت، بازار را در شرایطی قرار داده که اگر تدابیر مؤثر و فوری اتخاذ نشود، فشار بر مصرفکنندگان در ماههای آینده سنگینتر خواهد شد.
سفرههای مردم در مضیقه است
آنچه از رصد بازار در هفتههای اخیر بهدست میآید، تصویر روشنی از یک روند نگرانکننده است؛ روندی که بیش از آنکه حاصل نوسانات طبیعی بازار یا شرایط فصلی باشد، بازتابی از مشکلات انباشتهشده در زنجیره تأمین، تنظیم بازار و سیاستگذاریهای اقتصادی است. افزایش هزینههای تولید، ناهماهنگی در تخصیص نهادهها، اختلال در واردات، و نبود نظارت مؤثر، عواملی هستند که بهطور مستقیم بر قیمت اقلام اساسی اثرگذار بودهاند و نشانهای از کاهش یا اصلاح آنها در کوتاهمدت دیده نمیشود.
بر اساس آنچه در بازار برنج، حبوبات، میوه و صیفیجات و نهایتاً محصولات پروتئینی مشاهده شده، میتوان گفت نه تنها نرخها در مسیر کاهش قرار ندارند، بلکه با تثبیت این شرایط، افزایشهای بعدی نیز دور از انتظار نیست. در چنین فضایی، صرف گزارشگیری یا پایش عددی بازار، بدون اقدام مؤثر برای اصلاح رویهها، نمیتواند مسیر سیاستگذاری را تغییر دهد.
تثبیت قیمتها در بازار کالاهای مصرفی، بیش از هر چیز به یک تصمیم جمعی و تغییر نگاه به مدیریت زنجیره تأمین نیاز دارد؛ موضوعی که اگر همچنان به حاشیه رانده شود، تبعات آن نه فقط در شاخصهای اقتصادی، که در معیشت روزمره شهروندان آشکارتر خواهد شد.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
برچسبها
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!