به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «یزد رسا»،  درست در ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ و پس از کش‌ و قوس‌های فراوان، شورای اسلامی شهر یزد با رأی‌گیری پرحاشیه، ابوالقاسم محی‌الدینی را به‌عنوان شهردار انتخاب کرد. حالا چهار سال از آن روز گذشته؛ چهار سالی که شهرداری یزد شاهد تصمیم‌های بحث‌برانگیز، تغییرات گسترده در بدنه مدیریتی، انتصاب‌های خانوادگی، اجرای پروژه‌های عمرانی در بافت تاریخی، شائبه‌های مالی و البته تلاش برای پیشبرد برخی برنامه‌های کلان شهری بوده است. بخش اول این گفتگو که به موضوع شایعه استیضاح و حاشیه‌های اخیر اختصاص داشت در این لینک منتشر شد و اکنون بخش دوم این گفتگوی مفصل که به پروژه ایرج افشار و سیاست‌های اقتصادی شهرداری پاسخ می‌دهد در ادامه آمده است.

 سایر بخش‌های گفتگو در گزارش‌های بعدی منتشر خواهد شد.

یزدرسا: از حقایق بلوار ایرج افشار بگویید.

محی‌الدینی: بلوار ایرج افشار از پروژه‌هایی است که بیش از ۳۰ سال بر زمین مانده بود. این بلوار تکمیل‌کننده نیم‌رینگ دوم شهر است و در نهایت بلوار شهید جعفرزاده را به بلوار شهید دهقان متصل می‌کند و طول کل مسیر ۱۳/۲ کیلومتر است. بخش‌هایی از این مسیر سال‌ها نیمه‌کاره رها شده بود؛ محدوده بلوار شهید پارسائیان را حدود دو سه سال قبل آماده کردیم تا مردم از آن استفاده کنند. اکنون نیز حدود هشت کیلومتر باقی‌مانده که امیدواریم در دهه فجر به‌طور کامل افتتاح شود.

بخشی از این هشت کیلومتر از مسیر بلوار ایرج افشار در محدوده دانشگاه یزد قرار دارد؛ حتی در طرح‌های اولیه هم رینگ شهری پیش‌بینی شده بود و جاده معروف به جاده گازی نیز از همین مسیر عبور می‌کرد که این در طرح‌های خود دانشگاه نیز این مسیر پیش‌بینی شده بود که باید آزاد شود، بنابراین وجود این رینگ شهری در طرح‌های بالادستی، جامع و تفصیلی دیده شده و چیزی جدید نیست.

ترافیک سنگین شهر با این بلوار ۱۲ دقیقه‌ای تمام می‌شود

مردم بارها مطالبه کرده‌اند که این مسیر تکمیل شود، شهروندانی که از صفائیه یا مهرآوران به سمت مرکز شهر می‌آیند فقط دو مسیر اصلی دارند؛ یا از میدان ریاضی و بلوار جهاد بروند که با ترافیک سنگین مواجه می‌شوند، یا از چهارراه اطلسی و چهارراه پژوهش عبور کنند که آن هم گلوگاه بزرگی است. کافی است بدانید در زمان بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، فقط در محدوده میدان عالم تا اطلسی بیش از ۲۶ هزار دانشجو در رفت ‌و آمد هستند.

به همین دلیل بسیاری از مردم برای دور زدن ترافیک به جاده کمربندی می‌روند که بارها در آنجا حوادث ناگوار رخ داده است. بنابراین بهترین گزینه، همان مسیری است که از گذشته در طرح‌های جامع پیش‌بینی شده بود. با اجرای این پروژه، شهروندان می‌توانند طی ۱۰ تا ۱۲ دقیقه از بلوار شهید جعفرزاده خود را ایمن و سریع به مرکز شهر برسانند. این موضوع هم در کاهش ترافیک چهارراه اطلسی، چهارراه پژوهش و میدان ریاضی تأثیر چشمگیری خواهد داشت، هم اگر ورودی‌های اصلی ماشین‌رو دانشگاه از این مسیر تعریف شود، بخش زیادی از بار ترافیکی بلوار اطلسی کاسته خواهد شد، بنابراین معتقدیم احداث بلوار ایرج افشار هم برای دانشجویان و دانشگاه یزد خوب است و هم برای مردمی که از این منطقه می خواهند عبور کنند.

منافع مردم گروگان اختلاف وزارتخانه‌ها نیست

موضوعی که مطرح می‌شود، اختلاف میان دانشگاه و دولت و در واقع وزارت راه و شهرسازی بر سر اسناد زمین‌هاست. این اختلاف هیچ ارتباطی به شهرداری ندارد، وظیفه شهرداری یزد تکمیل رینگ شهری است. ما در اجرای این پروژه‌ حتی با حکم شرعی مساجدی که در مسیر بوده را تخریب کرده‌ایم و مسیر را باز کرده‌ایم. بنابراین توقف پروژه به بهانه اختلافات دو دستگاه دولتی منطقی نیست و ما نمی‌توانیم منافع و رفاه مردم را گروگان چنین اختلافاتی قرار دهیم.

تا امروز بیش از ۵۰ تا ۶۰ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده است؛ دانشگاه درخواست داشته که ارتباطی بین زمین‌های دانشگاه برقرار شود که پلی در مسیر ساخته شده که دو دهنه دیگر هم باید به آن اضافه شود و الان ارتباط برقرار شده؛ احداث زیرگذر نیز تقریباً به مراحل پایانی رسیده است. حتی درخواستی که برای حذف یک خیابان ۳۶ متری در داخل دانشگاه مطرح شد، در کمیسیون ماده پنج بررسی و تصویب شد.

قانون هم روشن است هرجا که در طرح جامع و تفصیلی، معبری پیش‌بینی شود ابتدا باید آزادسازی انجام شود و سپس سند به دستگاه مربوطه داده شود. بنابراین اقدام شهرداری دقیقاً مطابق قانون است و هیچ کار خلافی انجام نشده است.

در این مسیر بلوار سردار فلاح‌زاده هم ایراداتی داشت که در حال برطرف‌سازی است. میدان روی بلوار آیت‌الله مدرسی باید ساخته شود، میدان شهدای گمنام در دست اجراست و آسفالت بلوار سردار فلاح‌زاده نیز تکمیل خواهد شد.

هدف ما این است که تا دهه فجر، کل هشت کیلومتر باقی‌مانده بلوار ایرج افشار را افتتاح کنیم. این پروژه واقعاً بزرگ است و مردم سال‌ها انتظار آن را کشیده‌اند. اجرای آن تحولی جدی در کاهش بار ترافیک مناطق صفائیه، خیرآباد، عیش‌آباد و آزادشهر ایجاد خواهد کرد و یک مطالبه قدیمی مردم به ثمر می‌نشیند.

یزدرسا: نزدیک به هفت - هشت ماه است که شهرداری یزد به سمت راه‌اندازی فروشگاه‌های «چهارسوق» رفته است. آیا این موضوع مقدمه‌ای برای ورود شهرداری به کارهای اقتصادی و فعالیت‌های گسترده در این حوزه نیست؟

محی‌الدینی: ما در شهرداری چند سیاست مشخص را دنبال کرده‌ایم. همان‌طور که می‌دانید شهرداری بیش از 200 وظیفه ریز و درشت دارد. بسیاری از این وظایف در اصل مربوط به شهرداری نبوده و بر عهده دستگاه‌های دولتی است، اما به مرور زمان به دلیل ضعف مالی آن دستگاه‌ها و مراجعات مستقیم مردم به شهرداری، ما مجبور شدیم وارد حوزه‌هایی شویم که رسماً وظیفه ما محسوب نمی‌شد.

مثلاً وزارت راه و شهرسازی باید شهرک‌هایی را می‌ساخت و تحویل شهرداری می‌داد تا مسئولیت نگهداری و خدمات به عهده ما باشد، اما امروز کدام اداره راه و شهرسازی این کار را انجام می‌دهد؟ یا در حوزه روشنایی شهر، اساساً این موضوع جزو وظایف شهرداری نبود، اما از زمان آقای جمالی‌نژاد شهرداری وارد این حوزه شد. در همین دوره چهار ساله نیز حدود ۱۸۰ کیلومتر چراغ ال‌ای‌دی در سطح شهر نصب شد که 100 کیلومتر آن با مشارکت شرکت توزیع برق و بخش دیگری توسط خود شهرداری انجام شد.

 زیباسازی شهری بدون نور مناسب معنا ندارد

دلیل ورود ما به این حوزه قبل از هر چیز به موضوع کیفیت نور شهر برمی‌گردد. زیباسازی شهری بدون نور مناسب معنا ندارد. از سوی دیگر، چراغ‌های قدیمی ۴۵۰ واتی بودند که با چراغ‌های ۱۲۰ واتی جایگزین شدند و این تغییر صرفه‌جویی بسیار بزرگی در مصرف برق به همراه داشت. حتی با وجود این صرفه‌جویی، همچنان می‌بینید بعضی چراغ‌ها یک در میان یا دو در میان خاموش هستند. اگر پیشنهادی که ارائه داده‌ایم و اکنون هم پیگیری می‌کنیم به نتیجه برسد و با همکاری وزارت نیرو و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی پیش برود، می‌توانیم تمام چراغ‌های پرمصرف شهر، چیزی در حدود 200 هزار چراغ، را به ال‌ای‌دی تبدیل کنیم که این اقدام نیاز به مشارکت حدود ۳۰۰ میلیاردی بخش خصوصی است و از آن طرف هم وزارت نیرو باید از بخش خصوصی و سرمایه گذار در این زمینه حمایت کند. در آن صورت یزد اولین شهری خواهد بود که به طور کامل از چراغ‌های کم‌مصرف بهره می‌برد و این تحول هم به کاهش مصرف برق و هم به بهبود کیفیت نور شهر کمک خواهد کرد. این نمونه نشان می‌دهد که شهرداری در مواردی که اساساً وظیفه اصلی‌اش نبوده هم ورود کرده تا نیاز مردم بی‌پاسخ نماند.

در حوزه بازار نیز متأسفانه دستگاه‌های متولیان وظایف خود را به‌خوبی انجام نداده‌اند. گاهی کوتاهی شده و گاهی هم امکانات کافی در اختیار نداشتند. شهرداری تهران الگویی در این زمینه دارد؛ مدیریت میدان میوه و تره‌بار را در اختیار گرفته و در همه محلات بازارچه‌هایی ایجاد کرده است که مردم می‌دانند می‌توانند کالاهای مطمئن و ارزان‌تر را از این بازارچه‌ها تهیه کنند. اما در یزد ما تنها مدیریت میدان میوه و تره‌بار را برعهده داشتیم و هیچ شبکه مشخصی برای شرایط بحرانی و اضطراری وجود نداشت. وقتی بازار به هم می‌ریخت، مثل زمان‌هایی که برنج کمیاب می‌شد یا قیمتش ناگهان بالا می‌رفت، نبود این شبکه توزیع به خوبی خودش را نشان می‌داد. حتی دولت هم وقتی کالاهایی را وارد می‌کرد، مشکل اصلی‌اش نداشتن شبکه توزیع بود و از همین نقطه بود که ایده شرکت چهارسوق شکل گرفت.

چهارسوق شبکه توزیع مطمئن برای روزهای بحران بازار

چهارسوق با این نگاه راه‌اندازی شد که شهرداری با مشارکت بخش خصوصی شبکه‌ای مطمئن و منظم برای توزیع کالا ایجاد کند. هدف این بود که یزد یک شبکه معین داشته باشد تا در مواقع ضروری بتواند وارد عمل شود و از مردم حمایت کند. در گام اول تمرکز بر شهر یزد گذاشته شد و در ادامه بناست این شبکه به دیگر شهرهای استان هم گسترش پیدا کند. بنابراین شهرداری به هیچ عنوان با نگاه سود اقتصادی وارد این عرصه نشده است. این طرح بر پایه همکاری با گروه‌های تولیدی شکل گرفته و آن‌ها هم با همین رویکرد آمده‌اند که قیمت‌ها در کف بازار باشد و سود مالی چندانی در میان نیست. هدف اصلی اطمینان مردم از دسترسی به کالاهای اساسی با قیمت مناسب است.

ما از سال گذشته پنج سیاست کلی را تعریف کرده‌ایم و یکی از مهم‌ترین آن‌ها حوزه معیشت عمومی است. چهارسوق هم در همین راستا شکل گرفت. تمرکز اصلی آن هم روی کالاهای اساسی مثل میوه و تره‌بار، حبوبات، لبنیات و مواد پروتئینی است. البته کالاهای جانبی دیگری هم وجود دارد، اما نگاه اصلی همان چهار حوزه است. برای ما همین که شبکه‌ای شکل بگیرد که مردم به آن اعتماد کنند و مطمئن باشند شهرداری در کنارشان است، کافی است. در واقع سرمایه اجتماعی که از این اعتماد به دست می‌آید بزرگ‌ترین منفعت شهرداری است.

شهرداری یزد یک مجموعه خدماتی است. بسیاری از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم نه تنها سودآور نیستند بلکه هزینه‌بر هم هستند. نگهداری فضای سبز شهر با این حجم گسترده یا نظافت روزانه شهر برای ما هیچ درآمدی ندارد، اما وظیفه‌ای است که باید انجام شود. در مورد چهارسوق هم نگاه اقتصادی مطرح نیست و هدف اصلی کمک به معیشت مردم و ارائه خدمات عمومی است.

 از چراغ‌های کم‌مصرف تا نورپردازی اماکن تاریخی

یکی از سیاست‌های پنج‌گانه شهرداری یزد در حوزه سیما و منظر شهری موضوع نور و رنگ است. سال گذشته حدود 25  نقطه تاریک و بی‌نور در شهر، مانند برخی مثلثی‌ها و میدان امام حسین، با چراغ‌های کم‌مصرف تجهیز شدند. علاوه بر آن، نورپردازی اماکن مهمی همچون مجموعه امیرچقماق، مسجد جامع، حظیره و حتی ساختمان شهرداری انجام شد که بازتاب بسیار خوبی هم داشت. امسال این سیاست ادامه دارد و علاوه بر نورپردازی، روی نقاشی دیواری و دیوارنگاره‌ها تمرکز کرده‌ایم. به زودی رویدادی برگزار می‌کنیم که در آن هنرمندان استانی و ملی دعوت می‌شوند تا طرح‌های خود را برای دیوارنگاره‌های شهری ارائه دهند و ان‌شاءالله بخشی از این طرح‌ها تا پایان سال اجرایی خواهد شد.پ

ما معتقدیم زیبایی شب یزد به نورپردازی مناسب و زیبایی روز آن به رنگ‌آمیزی و دیوارنگاره‌های هنری وابسته است. این اقدامات بخشی از همان پنج سیاست کلی است که برای ارتقای کیفیت زندگی شهری در دستور کار شهرداری قرار گرفته است.

«یزد، شهر هوشمند ایرانی در جمع ۱۶ شهر برتر جهان

یکی دیگر از اقدامات شهرداری در حوزه هوشمندسازی و هوش مصنوعی است، ما در حوزه هوشمندسازی جزو چهار شهر پیشرو کشور و در کنار تهران، مشهد و اصفهان هستیم. خوشبختانه یزد توانست به جمع ۱۶ شهر برتر دنیا هم بپیوندد. این اتفاق در رقابت بین‌المللی شهر هوشمند سئول کره‌ جنوبی در سال گذشته رقم خورد. ما در آن برنامه طرحی را که در حوزه هوشمندسازی داشتیم ارائه کردیم و به‌عنوان یکی از ۱۶ شهر منتخب دنیا معرفی شدیم. متأسفانه آن‌طور که باید این خبر در کشور بازتاب پیدا نکرد و تبلیغ کافی هم صورت نگرفت، اما امروز وقتی سازمان شهرداری‌های کشور می‌خواهد به شهرداری‌های دیگر الگویی معرفی کند، یزد را یکی از نمونه‌های موفق در این حوزه معرفی می‌کند. این جایگاه برای ما هم افتخار و هم مسئولیت است.

حتی طرح و گفتمان بهره‌وری، دستاورد بزرگی برای یزد است

یکی از حوزه‌های مهمی که امسال به شکل جدی روی آن تمرکز کرده‌ایم، بهره‌وری است. ما در مدیریت شهری با مشکلات جدی در زمینه انرژی، منابع مالی و حتی نیروی انسانی مواجه هستیم. بهره‌وری به معنای استفاده بهینه از منابع است و اگر به آن نپردازیم، نمی‌توانیم پروژه‌های بزرگ را با هزینه‌های معقول و سرعت مناسب اجرا کنیم. در این راستا مشاور گرفته‌ایم و حتی اعلام آمادگی کرده‌ایم که یزد به‌عنوان پایلوت بهره‌وری در استان معرفی شود. بخشی از این طرح‌ها هم به‌طور مستقیم با استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت منابع شهری گره خورده است. شاید حتی اگر در همین سال فقط گفتمان و طرح‌های آن آماده شود، خودش دستاورد بزرگی برای آینده یزد خواهد بود.

سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها قصه پرغصه‌ در کل کشور

در حوزه مشارکت مردمی، خیران و سرمایه‌گذاری نیز شهرداری یزد وارد شده است، سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها واقعاً قصه پرغصه‌ای در کل کشور است. در چهار سال اخیر در یزد اقداماتی انجام شده، اما هیچ‌کدام به‌صورت منسجم پیش نرفته بود. از سال گذشته برای این موضوع سیاست‌گذاری مشخصی انجام دادیم. در کشور شهرهای محدودی در این حوزه موفق بوده‌اند. مثلاً شیراز نسبت به دیگر شهرها عملکرد بهتری داشته و مشهد تا چند سال پیش پیشرو بود، اما به دلایل مختلف از جمله تحولات اقتصادی و تغییر سیاست‌های دولت، بسیاری از پروژه‌ها متوقف شدند. طبیعی است که این تغییرات کلان بر وضعیت سرمایه‌گذاری در شهرداری‌ها هم اثر مستقیم می‌گذارد.

از طرف دیگر، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها برای سرمایه‌گذاران جمعیت است. بارها سرمایه‌گذاران بزرگی را به یزد آورده‌ام. برای پارک آبی، آکواریوم، کلبه یخی و پروژه‌های مشابه جلسات جدی داشتیم. همین سرمایه‌گذاران در شهرهایی مثل انزلی، اصفهان یا حتی دوبی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما وقتی محاسبات اقتصادی برای یزد انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که با توجه به جمعیت و برخی پارامترهای دیگر، صرفه اقتصادی ندارد. طبیعت و شرایط خاص یزد هم مزید بر علت شده است. یزد بیشتر به‌عنوان یک شهر صنعتی شناخته می‌شود و حدود ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در حوزه صنعت متمرکز بوده است. نیروی کار غیر بومی هم که نزدیک به ۹۰ درصد جمعیت کارگری یزد را تشکیل می‌دهد، در همین بخش فعال هستند. به همین دلیل حوزه‌های گردشگری، تفریحی و رفاهی کمتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.

ما در این حوزه چند کار مهم انجام دادیم. نخست تعیین تکلیف پروژه‌هایی بود که سال‌ها بلاتکلیف مانده بودند؛ پروژه‌هایی که یا اصلاً شروع نشده بودند یا در میانه راه رها شده بودند. در بعضی موارد حتی زمین از اختیار شهرداری خارج شده بود. تلاش کردیم این زمین‌ها را به شهرداری برگردانیم تا بتوانیم پروژه‌ها را دوباره فعال کنیم. در برخی موارد هم پیگیری کردیم تا طرح‌هایی که سال‌ها معطل مانده بودند بالاخره به مرحله اجرا برسند یا حداقل وضعیتشان مشخص شود. البته باید واقع‌بین بود؛ سرمایه‌گذار به دنبال سود اقتصادی است و اگر شرایط جمعیتی و اقتصادی فراهم نباشد، رغبتی برای ورود به پروژه‌های جدید نشان نمی‌دهد. همین مسئله باعث شده شهر یزد هم مثل بسیاری از شهرهای دیگر درگیر مشکلات حوزه سرمایه‌گذاری باشد. با این حال ما تلاش کردیم قفل برخی پروژه‌های قدیمی باز شود و حداقل مسیر برای ادامه کارها هموار شود.

انتهای خبر/